عاشق چون با خیال معشوق دست در کمر آرد، او را خلوت، خوشتر از صحبت در این جهان؛ و در آن جهان، دوزخ بهتر از بهشت. زیراکه در جوار مهجوران، خلوت بهتر از آن دست‌ دهد که در جوار مقبولان. و این معنی، غوری عظیم دارد.

عاشق را از دوزخ ترسانیدن، چونان بُود که پروانه‌ی دیوانه را به شمع تخویف کردن. پروانه در عشقِ آن می‌میرد که یک‌ بار آتش را دربر گیرد؛ او را همان بس بُود که یک‌زمان آتش شود؛ اگرچه زمان دیگرش از راه خاکستری به‌ در اندازند و نام و نشانش بر اندازند؛ او از این باکی ندارد...

(عین‌القضات همدانی - رساله‌ی لوایح)